
Less is more yani “az çoktur”. Minimalist olmanın özü bu bence. Az eşyaya sahip olarak alanını genişletmek ve hatta zamanını artırmak. Bir nevi zenginleşmek.
Minimalizm denince birçok insanın aklına sadece atmak, azaltmak, vazgeçmek vs. geliyor. Oysa bu eksik bir tanım. Tabii ki fazlalıklardan kurtulmak bunun bir parçası ama temel noktası eşyaya odaklanmak değil. Odak noktası, daha fazla için yer açmak. Neyin mi daha fazlası?
Daha fazla zaman, tutku, deneyim, gelişim, katkı, mutluluk ve özgürlük...
Minimalizmi ilk ne zaman duydum hatırlamıyorum ama kendimi bildim bileli fazlalıklar beni sıktı. Mesela birden çok parfümü olanların sabah nasıl karar verdiklerini, masalarında 10’dan fazla kalemi olanların o kalemleri kullanmazken neden stokladıklarını, evde dört kişi yaşarken neden 50 tane çay bardağına gerek olduğunu anlayamadım hiç.
Sonra okumaya başladım. Bulduklarım hep yabancı blog’lardı tabii. Direkt olarak minimalizm diye bir kelime bildiğimden ya da araştırdığımdan değil ama sayfalar arasında gezerken “daha az eşyayla yaşamak, sadeleşmek” gibi yazılarda buluyordum kendimi. Giderek kavramlara aşina olmaya başladım. Mesela “declutter” yani dağınıklığı ortadan kaldırmak, ya da “minimalist olmak” gibi. Sonra minimalizm’de “challenge” (meydan okuma) kavramını gördüm ve çok sevdim. Kendim yapamasam da 100 eşya ile yaşamayı seçenler, altı parça kıyafet ile bir ay geçirip çok da rahat edenleri izlemeyi çok sevdim. Zamanla bir baktım ki kıyafetlerimi %50 azaltmış, iki kapılı bir dolaba ve bir şifonyere sığabilir olmuşum. Her yerden çıkan kitaplarımı dağıtıp üç raf gerçekten dönüp dönüp okumaktan zevk aldığım kitapla kalmışım. Kısacası kendimi eşyalarımdan biraz ayırmışım. Bunun beni çok rahatlattığını hatta özgürleştirdiğini fark ettim. Minicik bir not eklemek istiyorum. Minimalist olmak demek kendini bir zorlama içine sokmak değil. Sadece sahip olduğun eşyalara daha gerçekçi bir gözle bakarak onlarla ilişkini gözden geçirmek ve “birinin hatırı için, bir gün lazım olur diye ya da çok para vermiştim şimdi bundan vazgeçemem” gibi düşüncelerle kullanmadığınız, daha da fenası bakınca size sıkıntı veren şeylerden ayrılmak. Yani eşyanın durumuna ve tabiatına göre onu ihtiyacı olan birine vermek, geri dönüştürmek, başka şeye dönüştürmek (upcycle) ya da en son ihtimal olarak çöpe atmak.
Aynı zamanda fark ettim ki (o sıralar) bu konuda Türkçe yazan kimse yok. Bunun üzerine bu konuya bir Türk bakış açısıyla yaklaşma fikriyle 2012 yılında “Türk İşi Minimalizm”i yani blogumu açtım. (ve ne mutlu ki 7 yıl sonra da kendi ismimle siteme geçtim). Burada uzun zamandır, mümkün olduğunca düzenli olarak minimalizm üzerine yazılar paylaşıyorum. Aynı isimli instagram hesabında daha sıklıkla paylaşım yapıyorum. Bazen başka sitelere de misafir yazılar yazıyorum. Sadeleşmek aslında çok geniş bir kavram. Sadece elindekini azaltmakla bitmiyor, buna uyumlu olarak tüketimi de azaltmak, bu konuda bilinçlenmek gerekiyor. Daha da ötesinde dünyada gittikçe yaygınlaşan ve aslında hepimizin dikkat etmesi gereken “zero waste” diye bilinen “sıfır atık” kavramı var. Bu konuda da sitede bol bol yazı okuyabilirsiniz.
Şu andaki durumumu dürüstçe paylaşmam gerekirse evlilik, çocuk ve alınan kilolar derken dolabımdaki ve hayatımdaki sadeliği biraz kaybettim ve kendimi yeniden sadeleşme yolunda buldum. Yine de kendimle bu alanda en çok gurur duyduğum iki şey:
1. Seyahat ederken gerçekten çok az eşya ile idare edebilmek; çocuk ve hatta bebekle zor olsa da sınırları zorluyorum.
2. Çocuklarımın dolabını olabildiğince sade tutabilmek.
2018 Nisan'ında instagramdan ve blog yazılarından paylaştığım orijinali The Minimalists'e ait olan minsgame'i “turkisiminsgame” olarak 1 ayda 465 eşyaya veda edecek şekilde uyarladım. 2. doğumumdan sonra evde gerçek bir silkelenme hareketi oldu. Buna ait yazıları Meydan Okumalar etiketli blog yazılarından takip edebilirsiniz.
Bu yazıyı okuyanlara ise en büyük tavsiyem işe en basitinden başlamaları. Belki odanızdaki bir çekmeceye, işyerindeki masanıza ya da çoraplarınızın durduğu rafa bakar ve öncelikle sihirli bir şekilde teki kaybolmuş çorapları temizlemeye karar verirsiniz. En kolay başa çıkabileceğiniz, bir oturuşta kısa zamanda tamamlayabileceğiniz hangisiyse onunla başlayın. Ne kadar iyi hissettirdiğini görünce sonra zaten devam etmek isteyeceksiniz.
İlk adımı atmak için size ilk yazılarımdan birini öneriyorum, orda oda oda size öneriler bulabilirsiniz.
28 Günde Daha Sade Bir Hayat yazısı da bakış açınızı geliştirmek için faydalı olacaktır.
Minimalizmle ilgili diğer tüm yazılarımı Blog sayfası altında kategoriler halinde okuyabilirsiniz. Özellikle bu kavramla ilk kez karşılaşıyorsanız öncelikle 10 öneri yazımla başlayın derim.
Son olarak Koç Üniversitesi'nin davetlisi olarak gittiğim seminerdeki Benim Minimalizm Hikayem videomu da izleyebilirsiniz.