Yeni yılın ilk gününden herkese merhaba,
Bugün çok önemli bir konumuz var. Benim gibi bir kahve severseniz hem evde, ofiste hem de dışarıda atıksız kahve içmek mümkün mü diye soracağız.Size #kahvemtermosta’dan bahsedeceğimi düşünebilirsiniz, evetönerilerimden bir tanesi o ama ben bu süreci daha başından almak istiyorum.
Öncelikle, kahveyi nereden alıyorsunuz? Nasıl bir kahve tüketicisisiniz? Kahveyi hangi ambalajda alıyorsunuz? Bunlar çok önemli… Eğer varsa, çevrenizde 3. Nesil dediğimiz veya Starbucks, Tchibo gibi yerler de olabilir. Buralardan çekirdek çektirerek kahve aldığınızda, kendi ambalajınızı da götürebilirsiniz. Daha önce aldığınız kahve ambalajları ki, onların önünde biliyorsunuz hava alsın diye özel de bir deliği var. Bununla gidebilirsiniz, onu tekrar doldurmalarını isteyebilirsiniz ama önce evde iyice boşaltıp, ters çevirip, havalandırdırmalısınız. Amacımız eski kahve ile yenisinin koku olarak karışmaması. Kahveyi kavanoz götürerek onun içine doldurmalarını isteyebilirsiniz ama bunu kabul ediyorlar mı, önden sormakta fayda var.
Hiçbiri olmadı mı? Kahveciden içi alüminyum, dışı kağıt olan ambalajında mı aldınız? O zaman bunun altını delerek bunları küçük fidelikler yapabilirsiniz. O zaman ilk olarak kahvenin ambalajı sorununu hallettik.
İkincisi; eve geldik kahve içeceğiz, kahveyi demlemek istiyoruz. Şimdi farklı farklı kahve demleme çeşitleri var mesela MochaPot’ta kahve demliyorsanız zaten sıkıntı yok Mocha potu çevirdiğiniz zaman haznesinde kahve var, kahveyi direkt çıkartabiliyorsunuz, dolayısı ile kahveyi demlerken bir şey çıkmıyor. French Press ve türk kahvesinde de durum benzer, bir filtre kullanımı dolayısıyla çöpü yok. Eğer Chemex gibi, filtre kahve makinası gibi şeyler varsa yani işin içine filtre giriyorsa, o zaman yapabileceğiniz 2 şey var; 1.simakınanızı doğru seçmek. Geçenlerde söylediler Delonghi idi galiba, makinanın kendi filtresi var. Kahvenin ne kadar uzmanı olduğun, tadını ne kadar böyle önemsediğinize bağlı olarak, seçeceğiniz filtrede de daha seçici olabilirsiniz, yani o filtreyi kullanmak istemeyebilirsiniz. Ben kendi adıma bugüne kadar eskiden ham kağıttan filtreler kullanıyordum (bunlar kompost edilebiliyor ama ağartma işlemi görmüş beyaz filtreler direkt çöp oluyor)ama artık uzun bir süredir kumaş filtre kullanıyorum. Filtrem filtre kahve makinesi için özel olarak yapılmış (aynı zamanda Chemex için de boyutlandırılmış olanları gördüm) normal bir kahve filtresi boyutunda. Benim makinam Philips’in filtre kahve makinası. Onda rahatlıkla kullanabiliyorum. Bittiği zaman ters çeviriyorum, içindeki kahveyi ayırıyorum ve sudan geçirip, iyice temizlendiğinden emin olup, kurutup, ertesi gün tekrar kullanıyorum. Aslında bu konuda birkaç tane farklı şey okudum: Kimisi diyor ki kahvenin tadının değişmemesi, bakteri oluşmaması için bunu suya batırıp buzluğa kaldırmalısınız yani bir bardağın içine su koyup, filtreyi de onun içine koyup, bu şekilde buzluğa koyup, ertesi gün indirip, ısıtıp işte onu çözdürüp kullanmalısınız. Bana pek kullanışlı gelmedi. Ben her kullanım sonrası suda yıkayıp asıp kurutup ertesi gün tekrar kullanıyorum. Haftada 1-2 de kaynar suda bir 5 dk tutuyorum tencerede (kahve yağları çözülsün diye. Eğer sizin de temizliğine dair bildiğiniz, tecrübe ettiğiniz bir şey varsa lütfen yorumlarda yazın. Bu bence çünkü öğrenmeye açık bir konu. Hep beraber öğrenelim.
Şimdi ne dedik; kahvenin ambalajı tamam, filtreyi de çözdük, ne kaldı? Artan kahve kaldı, artan kahveyi ne yapabilirsiniz? Bir sürü şey yapabilirsiniz. Evinizde sabun vs yapıyorsanız bunun içine kahve aroması, kokusu gelsin diye ekleyebilirsiniz, bitkilerinizin toprağına karıştırarak, toprağını daha süzücü hale getirebilirsiniz.Aynı zamanda bildiğim kadarı ile besleyici de bitkiler için gübresel de bir etkisi var, böyle deneyebilirsiniz. İnternette eski bir habere rastladım, Starbucksların gün içinde biriken kahve telvesini bu amaçla isteyenlere ücretsiz olarak verdiğini söylüyordu, bunu araştıracağım. Bu yazıyı da ona göre güncellerim. Tabii kahve telvesini kompost yapabilirsiniz yani evdeki gıda atıklarını turşulaştırmak, çöp turşusu kurmak tabir-i caizse. Benim cildim çok hassas olduğu için denemedim, peeling yapıyorlar, yüz temizliğinde kullanıyorlar bunu deneyebilirsiniz. Yazlıklarda kahveyi yakarak bazı böceklerin uzaklaşmasını sağlayabilirsiniz. Telvesini de bu şekilde çöp olmaktan kurtardıysak, o zaman evde atıksız kahve içmeyi başardık demektir.
O zaman ne kaldı? Dışarıda kahve içmek kaldı. Dışarıdaki kahve yapanların uygulamalarına ne noktada karışabilirsiniz? Eğer kahve dükkanının sahibini tanımıyorsanız çok da fazla karışmanız mümkün değil. O zaman ne yapabilirsiniz? #kahvemtermosta diyebilirsiniz. Termosunuzla beraber kahve almaya giderek, orada sunulan karton bardağı reddedebilirsiniz. Eğer ki oturuyorsanız (yasaklar bitince yani) kahvemi fincanda alabilir miyim? Kupada alabilir miyim?. Bu seçeneği mutlaka değerlendirebilirsiniz. İlla ki termos taşımanıza gerek yok. Ama eğer kahvenizi alıp gidecekseniz yani take –away/ al götür kahve içecekseniz, kahve termosunuzu uzatırsanız, onların klasik olarak sunduğu karton bardağa ki bunların içleri, bozulmasın, sıcaktan yamulmasın diye plastik zarla kaplı, plastik bir kaplama ile kaplı dolayısıyla kompozit bir malzeme olduğu için çözülmüyor, geri dönüşmüyor, ayrılmıyor veya yurtdışında bu yapılsa da çok pahalı. O yüzden direkt olarak çöp oluyor. Hatta bir parantez ben bu geri dönüşse de, hiç kimsenin bunu gelip de geri dönüşüme attığını da zaten görmedim. Böyle bir şey pek etrafta yok. O yüzden yapacağınız şey; kahvenizin sorumluluğunu almak #kahvemtermosta demek. Şu anda Türkiye’de 200’e yakın 23 Şehirde 200’e yakın destekleyici kafe var, (Hemen buraya tıklayarak bunların nereler olduğunu görebilirsiniz)buralara gittiğinizde kahvenizi hem termosunuzda alıyorsunuz hem doğaya bir katkıda bulunuyorsunuz hem de siz bu çabayı gösterdiğiniz için, bu destekleyici mekanlarda size kahveyi indirimli veriyorlar ve ne olmuş oluyor? Çift taraflı hatta doğa, mekan, siz diye bakarsanız 3 taraflı bir kazan-kazan-kazan oluyor. Eğer kahve içmeyi seven arkadaşlarınız varsa hadi sevgiyi çoğalttığımız gibi bu bilgiyi de çoğaltalım. Onlara bu yazıyı yollayalım, onlar da evlerinde, ofislerinde, sokaklarında atıksız kahve içebilmenin keyfini sürsünler. Bu kadar severek yaptığımız bir etkinlik doğaya bir çöp olarak, atık olarak her gün bu kadar kahve içiliyorken kötü bir şekilde yansımasın geri. Hep beraber değişimi başlatabiliriz.